Utreg, wat maak je me nou! Utrechtse voedselbeweging inspireert en activeert!

Op donderdag 31 oktober 2024 kwam het alsmaar groter wordend deel van de Utrechtse voedselbeweging weer bij elkaar in Tuincafé Noordertuin van Steck voor de tweede editie van ‘Utreg, wat maak je me nou!’.

‘Utreg, wat maak je me nou!’ is een proces van samenwerking voor voedsel- en gerelateerde initiatieven in Utrecht rondom de visie van een sterk verbonden, regionaal en regeneratief voedselsysteem in de regio Utrecht. Hiervoor werken wij ook samen met het Nederlandse Living Lab van EU4Advice. Samen lerend op weg!

De ruim 50 deelnemers vertegenwoordigen vrijwel alle lagen van de voedseltransitie; boeren, buurtinitiatieven, gemeenschapslandbouw, reststroominitiatieven, (circulair) ondernemers, bewoners, studenten, de gemeente, Universiteit Utrecht en natuur- en milieuorganisaties. Ook vertegenwoordigers van de ROM, de provincie en de Rabobank namen deel aan het proces om te ontdekken wat er speelt en wat de ambities van de Utrechtse voedselbeweging zijn.

Maarten Klop (Amped & Grounded) was gastheer en pikte de draad op van de eerste bijeenkomst in april, toen de eerste aspiraties en hulpvragen aan bod kwamen. Naar aanleiding van de ingevulde enquete (de enige voorwaarde voor deelname) en de ontmoetingen van de eerste bijeenkomst kon Maarten de deelnemers informeren over de puzzelstukken die al aanwezig zijn voor een robuust, verbonden en regeneratief Utrechts voedselsysteem.

Maarten benadrukte dat hoe meer mensen laten zien wat ze nodig hebben en welke hulpmiddelen zij zelf aan kunnen bieden, hoe sneller en beter de puzzel in elkaar gelegd kan worden en er samen projecten geïnitieerd en gefinancierd kunnen worden.

Met de presentatie van twee bijzondere lokale projecten werd al snel duidelijk wat er mogelijk is met het verbinden van initiatieven en dat samen optrekken.

Gemeenschapstuinen
Mark Verhoef van Voedseltuin Overvecht en Operation Food Freedom Overvecht en Vincent Oberdorf van Tuin Kansrijk vertelden over hun ambities van meer gemeenschapstuinen (Community Supported Agriculture, CSA) in Overvecht en de rest van Utrecht.

Mark en Vincent kenden elkaar al, maar de eerste editie van ‘Utreg, wat maak je me nou!’ was de aanleiding voor hun besluit om intensief samen te gaan werken. Ze zijn een samenwerking aangegaan met Boudewijn Rijff van Kwekerij Stekkers, i.s.m. Steck. Samen werken ze aan de ontwikkeling van een nieuwe groentetuin in Overvecht, speciaal voor de bewoners!

Een waanzinnige toevoeging aan bestaande initiatieven zoals de buurtkeukens, Operation Food Freedom, tuincafé Noordertuin, Stichting Groentetas, en Grounded Kitchen.

Met deze tuin hopen ze nog meer verbinding, duurzaamheid en lokaal voedsel in Overvecht te brengen.

Voedselbos
Daarnaast werd het verkenningstraject voor een Voedselbos op het land van BoerPeter in noordwest Utrecht gepresenteerd door Tim Elderman, student aan de Universiteit Utrecht die in zijn onderzoek naar scenario’s zal kijken naar verschillende invloeden en effecten van een voedselbos. Dit project is een samenwerking tussen Universiteit Utrecht, Amped en Grounded.

Open podium
Sherif Soubra, oprichter van Springtail en www.eetclub.nl, pakte de microfoon en riep op om pasta op te nemen in voedselboxen: “Meer pasta!” Springtail gebruikt het graansoort Sorghum voor de productie van pasta en andere producten. Sorghum (ook wel bekend als Dura, Kafir, Sorgo of Soedangras) is een belangrijk graan voor een groot deel van de wereldbevolking, maar is in Nederland minder bekend. Sorghum is het enige graan dat in Afrika ruim beschikbaar is.

Sherif: “We werken samen met innovatieve voedingsprofessionals aan de ene kant en zorgzame boeren aan de andere kant. Samen promoten en ontwikkelen we gezonde voeding voor mensen – gemaakt van verschillende granen, zoals sorghum. Hoe meer marktvraag er is naar alternatieve granen, hoe meer boeren gemotiveerd zullen zijn om hun granen te diversifiëren en hoe beter dat is voor onze bodem. Meer diversiteit op landbouwvelden helpt bij de opbouw van gezonde bodems – diversiteit boven de grond kan diversiteit onder de grond creëren. Bovendien is het eten van een grotere variëteit aan granen veel beter voor onze darmen dan het eten van bewerkt tarwemeel.”

Huub van boerderij Nieuw Slagmaat sprak zijn verbazing uit dat er mensen van de aanwezige lokale initiatieven elkaar nog niet allemaal kenden en dat hier nog heel veel mee te winnen is!

Break-out groepen
Maarten verdeelde iedereen in vier thematische break-out groepen, gebaseerd op de input van de zaal, zodat de deelnemers daarover in gesprek konden gaan.

1. Pasta
Koppeling maken met uitgiftepunten zoals die van Groentetas, Rechtstreex en Operation Food Freedom. Samenwerken met lokale boeren om van lokale granen echte Italiaanse pasta te maken die bijdragen aan bodemverbetering en diversiteit

2. Meer gemeenschapstuinen
Superveel interesse! Zowel van mensen op persoonlijke titel als voor de instituten en organisaties die zij vertegenwoordigen. Men stelde vragen als: wat is het hoofddoel: gezond eten, sociale verbinding, verdienmodel? Dit verschilt per initiatief! Er werd ook nagedacht hoe meer vermogende Utrechters hier wellicht in kunnen investeren. Het kwam meerdere keren aan bod dat de vraag voor afname van CSA’s in Utrecht nog lang niet gesatureerd is. Verbinding tussen CSA’s en uitgiftepunten in de wijken en gemeenschapskeukens is besproken.

3. Vermarkten
Initiatieven die momenteel al bezig zijn met uitgiftepunten voor lokale producten gingen met elkaar in gesprek over het verbreden van het productassortiment, meer lokale helden, en het vergroten van de afzet.

4. Gemeenschappelijke activiteiten, zoals buurtkeukens en evenementen
Er werden ideeën gedeeld voor het Utrecht Science Park, over meerlaagse functies van voedselhubs: ophaalpunt, educatie, verwerking (reststromen), sociaal knooppunt (tegen eenzaamheid).

En Maya Ouwehand verraste de groep met haar uitnodiging om mee te werken aan haar onderzoek naar ons bio-cultureel erfgoed.

Wat nu?
De bijeenkomst was een groot succes; heel veel goede energie, mensen stonden helemaal open en klaar om met elkaar iets moois neer te gaan zetten.

We hebben in april en op 31 okt op een laagdrempelige manier de eerste puzzelstukken bij elkaar gebracht, om elkaar te leren kennen, inspireren en om een eerste idee te krijgen van wat onze samenwerking in kan houden.

Wij werken toe naar de volgende bijeenkomst in januari. De komende weken zullen wij regelmatig posten over de inhoud van die bijeenkomst en andere partijen uitnodigen om deel te nemen. In november en december gaan wij de enquetes van de deelnemende partijen en individuen diep analyseren.

Op 23 januari 2025 (save the date!) komen we weer bij elkaar:
– Presentatie van de analyse van de ingevulde enquetes;
– Op basis hiervan houden we i.s.m. het Writing Office van het EU4Advice Living Lab co-creatiesessies om tot krachtige projectvoorstellen te komen

Wil jij ook onderdeel uitmaken van dit bijzondere proces? De enige voorwaarde is dat je de enquete invult!

‘Utreg, wat maak je me nou!’ is een initiatief van (van links naar rechts, van boven naar onder): Rinke van ‘t Holt (Het Lokaal), Jesper Kramp (Stadsbrouwerij De Drie Ringen), Alexander Daniel (Natuur en Milieufederatie Utrecht), Maarten Klop (Amped, Grounded), Marc Heijdeman (Compazz Foundation), William Pouw (fruitteelt), Bauke van der Veen (Vereniging Flevofood), Mark Frederiks (Amped), Jan Bos (Herenboeren), Emina Zorlak (Rechtstreex) , Mark Verhoef (De Sociale Pionier, Operation Food Freedom Overvecht), Lucie Jeandrain (Amped), Huub van der Maat (boerderij Nieuw Slagmaat)